LƯỢN
Thứ Ba, 14 tháng 10, 2014
TÌM HIỂU VỀ NÉT ĐẸP HÁT LƯỢN CỦA DÂN TỘC TÀY
Lượn vang lên từ nhà, ngoài nương rẫy cho đến khắp các
bản mường. Không chỉ thanh niên mà cả người già và trẻ nhỏ cũng hát lượn, họ
hát lượn để xua đi cái mệt nhọc, để phô diễn tâm tư, tình cảm. Chính vì thế mà
hát lượn trở thành một sinh hoạt văn hóa dân gian mang đậm bản sắc văn hóa Tày.
Hát lượn có nhiều làn điệu, thường là thể thơ lục bát,
xong cũng có thể là thơ tự do, một câu hỏi hoặc một câu trả lời ngắt đoạn tới
6-7 lần. Mỗi người cần phải có một “vốn” lượn lớn để sẵn sàng ứng xử một cách
khéo léo mới mong chiếm được cảm tình người mình muốn làm quen. Người nào hát
được nhiều câu lượn hay thì người đó được nhiều người yêu mến vì đó là người
thông minh, hiểu biết rộng... Nếu lủng củng hoặc đặt vấn đề sai mục đích thì bị
chê là ít hiểu biết, vụng về. Trong những ngày lễ hội hát lượn là dịp để trai
thanh nữ tú hát đối đáp nhau rồi vương lại bao nỗi nhớ nhung. Trong lời hát họ
thường mượn cỏ cây hoa lá để gửi tình gửi cảnh, diễn tả nỗi nhớ bạn lúc buồn da
diết, lúc vui náo nức như tiếng vọng của núi non; mượn chim khảm khắc lẻ bạn
tâm tình với người mình thương nhớ. Đây là cách thay cho lời chào hỏi, ước hẹn
lòng mình muốn kết nên tình yêu đôi lứa bền chặt. Vì vậy mà trẻ con người Tày
ngay từ lúc lên 9, lên 10 tuổi, đã được người lớn cho làm quen dần với những
câu hát lượn, có thể từ lời ru của mẹ hoặc nghe liền anh, liền chị hát với nhau
trong những đêm trăng thanh, gió mát. Với người Tày hát lượn trong tình yêu
được dùng để thăm dò bản thân lẫn gia cảnh của đối phương. Bởi thay vì nói
thật, nói thẳng với nhau thì dùng câu “lượn” rất dễ giãi bày. Nên buổi đầu gặp
nhau nam nữ thường dùng “lượn” để dễ làm quen, còn khi đã yêu nhau rồi thì dùng
“lượn” lại càng dễ dàng bày tỏ. Có những cuộc tình từ khi quen đến khi cưới mỗi
chàng trai, cô gái phải hát tới cả ngàn câu.
Được tin có khách từ phương
xa đến, thanh niên đến liên hệ với chủ gia đình để được phép hát lượn. Cũng
không hiếm khi có khách, chủ nhà đi mời thanh niên trong bản đến hát lượn để
gia đình, làng xóm thêm vui vẻ. Dẫu cho đã có sự thỏa thuận và được sự đồng ý
của gia đình, trước khi mời khách hát thanh niên trong bản vẫn hát xin phép gia
chủ: Nếu được sự tán đồng của gia
chủ và các bậc già cả trong thôn xóm thì cuộc hát lượn sẽ bắt đầu.
Một buổi hội về hát lượn bao giờ cũng có lề lối của nó, lúc đầu là xin phép gia chủ, rồi "lượn nài" là những bài hát lên để mời khách hát lượn.
Một buổi hội về hát lượn bao giờ cũng có lề lối của nó, lúc đầu là xin phép gia chủ, rồi "lượn nài" là những bài hát lên để mời khách hát lượn.
Hát mời ( Mời
– Nai)
1. Thân anh như nụ hoa đào.
Lòng em muốn hát muốn chào cùng anh.
Hôm nay em đứng bên hè.
Thấy đôi ong bướm bay về tìm hoa.
2. Mong anh cất tiếng lên chào.
Thế thì mới phải hoa đào tốt tươi.
3. Có thương cất tiếng lên mau.
Gọi là tiếng hát trải sầu mà thôi.
Hay là anh sợ kết đôi.
Chẳng qua em hát chào chơi mai về.
4. Anh ơi hãy thảo lòng thương.
Cùng nhau xây dựng con đường lượn then.
Một mình em nhớ chẳng quên.
Ước sao mong muốn
lượn then vui cùng.
Lượn mời
1. Rộp đăm khăm liểu lồng cuông bản
Đảy hăn tôi én nhạ mà nòn
Đẩy hăn tôi én ương mà tổ
Gẳm nẩy noọng bấu có kin phjầu
Khách lạ rườn tâừ xa tím
Đăm đăm no ọng cổ tím mà xa
Chắc gạ mì khách mà rụ bấu
Nộc cáu rụ nộc mâứ phjạc mà
Tạm vọng đuổi táng tàng cất tiếng.
3. Cất tiếng vọng mừa thỏa quê hương
Đảy hăn pỉ ngoại phương mà nẩy
Đăm đăm noọng cố lẩy mà xa
Chắc gạ thỏ thỉ tâừ rụ bấu
Vằn rầu xam chang bản rườn hây
Cất tiếng này khẩu pây tím bạn
Chóm tâừ mì én nhạn sồm khua
Tạm vọng đuổi táng nơi tiếng nẩy
4. Lồm pặt quá pài rườn mạy quế
Nhất khỏi giạ tua ké chang rườn
Sui hâử khách táng mường khan đuổi
Bấu khan lai cụng nọi sloong gằm
Xảy hâử noọng táng khỏa teo đai
Khuyên gằm thâng táng mường lượn khoái.
5. Mì thương dá hâử nai lăng lai
Gò khâứ bấu mì nài lồng toọng
Gần gần dú phương vọng xiết xa
Bân xui hâử đảy mà ngọ rộp
Ết là bấu sui xúc hâử khan
Gần bấu hẹn sloong khoăn táng hẹn
Mì thương là ngọ tuyện xắc khi
Mùa bioóc mì quá pi le rởi
Dá hâử noọng lặn lội lăng lai
Khuyện mừa hâử pỉ mài lượn khoái.
Một bên mời, một bên chối lời hát đưa qua đưa lại
tiếng hát ngân nga trong đêm khuya
Hát chối
1. Bước đường mệt mỏi chân tay.
Xin anh nghĩ lại hôm nay được nhờ.
Đường xa em bước tới nhà.
Xin anh xin cả người già.
Xin bác xin chú ông bà làng đây.
Nhưng em lượn hát
không hay.
Vọng lên khắp cả làng đây mất nằm.
Bởi vì em kém môn
văn.
Sáu là xin phép trong
nhà.
Để em xin hát chối hoa cùng chàng.
2, Người nam người bắc mọi nơi.
Lấy gì đối đáp cùng anh lúc này.
Đường xa chia cắt non sông.
Lấy gì đói đáp được thông lời chàng.
Bây giờ đã nửa đêm
khuya.
Tiếng lượn tiếng hát đưa về ngày mai.
Bây giờ loan phượng
tìm mài.
Hôm nay xin chúc mài hãy thương.
Tiếng này xin chối hoa mai.
Hôm nay đã bảo chủ nhà nghỉ ngơi .
Hôm nay em đến nhà người.
Em đây xin chối vài lời thì thôi.
3. Bây giờ đêm đã khuya rồi.
ai mà lượn hát hát vui cười giờ đây.
Trong nhà đã ngủ say mê.
Đôi ta lượn hát mất lòng người trên.
Mong anh thôi hát đi thôi.
Để cho giấc ngủ mọi người nồng say.
4. Lênh đênh một chiếc thuyền bè.
Mười hai dòng nước biết về nơi đâu.
Tai nghe tiếng hát rất lâu.
Mong anh tạm bỏ vài câu được nhờ.
5. Đêm khuya đang ngủ say xưa.
Vẳng nghe thấy tiếng
ngẩn ngơ trong lòng.
Giờ này nghe lại liên miên.
Thức ra không biết tình duyên nơi nào.
6. Đêm khuya vắng vẻ canh tàn.
Vẳng nghe tiếng hát phượng hoàng thở than.
Phiền lòng xui bạn hồng nhan.
Càng nghe thấy tiếng kim loan càng phiền.
Tiếng này vọng đến em hiền làm chi.
Lượn chối
1. Gẳm nẩy nọng mà lạ tốc đăm.
Khân nả quắt tha bấu tẻo.
Tha vằn vượt khảm kéo khau phia.
Tốc đăm nọng khảu mà
xo to.
Chắc rậy chài xam nghịa đó mòn lăng.
Mốc rẩy nọng là rằn thuổn thẩy.
Noọng xo nòn gẳm nẩy sục pây.
Xo hâử rậy tàng quây dá lượn.
Trước tiên xo chổi rậy sài
Noọng là khách mà thâng thật thá
Lượn then noọng kẻm quả rừ đây
Nhân sinh tạo roong hây đăỷ rộp
Ý như mèng rộp bjoóc bươn ram
Lượn then vạ hát noọng chăn bấu chắc
Xo chổi mừa pỉ cá coi cam
Khuyên mừa thâng táng tàng dá lượn.
Noọng xo xam sloong cằm xao xác
Lỏ thin lằn, phja lác rừ đây
Thân noọng dú tàng quây bấu chắc
Cần dú Nam ,
dú Bắc bấu thiên
Noọng ái kết nhân duyên thật thá
Ló mìa pỉ mà gạ .rụ đây
Pền rừ cụng gạ ngày hâử chắc
Kết hâng vằn tốc nắc pây đai
Khuyên cằm thâng rậy cần hại tả..
Bjoóc tào bjoóc mặn
rộp căn
Định kết đuổi bạn mài giờ nẩy
Kết căn rà au đảy coi thôi
Pỉ kết đuổi táng mường thật thá
Mặc gạ kết bấu đảy cụng đây
Pỉ kết đuổi tàng quây thật thá
Sloong hây lẻ kết vạ hâng vằn
Kết pửa tầu đảy căn gỏi dá
Pỉ kết đuổi noọng á táng mường
Giờ nẩy mèng dú buồn táng vọng
Pỉ định kết vạ noọng hất tôi
Khuyên gằm thâng táng mường gỏi ngậy.
Sau khi khách đã đáp lời thì cuộc lượn hát được tiếp
tục bằng những bài chúc mừng nhau, thăm quê quán của khách; còn khách thì hát
những bài mừng thăm gia chủ, bà con trong bản mường, ca ngợi cảnh vật thiên
nhiên của xứ sở mà họ đến trú ngụ.
Sồm tổng (ngắm phong cảnh)
Một mình tôi đến chơi xuân.
Đất người vọng cảnh xa gần tốt tươi.
Mừng cho đát nước quê
người.
Giang sơn thiên hạ muôn đời tạc bia.
Tốc lồng khỏi sồm tổng gằn luông.
Tốc mường khỏi sồm mường tôm quảng.
Tứ tim phia lài lạng phông phang.
Ngay thua tổng mì mạy lùng thượng đế.
Bioóc là pền bioóc quế hương hom.
Nàng tiên nhằng liêu lồng kết thỏa.
Thang tổng mì bioóc
lạ phùi hương.
Chắp mừng lạy tứ phương dú thỉ.
Kha nảy gần dung rủng au pây.
Gần rại au cúa đây mà hâử.
Tom tằng nam nậư mọi thàng.
Tọm hâử đếch rườn quan hâử
liệp.
Riệc gằm giồm gằm dạ đảy khan.
Lan đếch đảy mả luông mả pjuộc.
Ngọ sỉnh mà ngọ rộp nàng hai.
Khuyên mừa thâng cá nhi dá đáp.
Sồm nà (ngắm ruộng, nương)
Bước chân bước tới liên niền.
Trông xem rầy ruộng như tiên bàn cờ.
Tạm dừng đất nước quê người.
Giang sơn thiên hạ muôn đời tạc bia.
Cất tiếng khỏi mái mừng cất chúng.
Tổng nẩy mì phú túc giàu sang.
Tổng địa mì tổng nà phiêng phứt.
Gằn nà bằng lìn mực
tặt re.
Bấu rắc rẩy khó khè khót khéo.
Nà nẩy mì hoi diểu chắp tôm.
Gẳm khỏi đảy mà thâng hăn đây.
Gằn nà như khjốp đây chăn miạc.
Khuôp pi thâng bươn ram ván chả.
Rộp khẩu thâng bươn
rí thây phjưa.
Mì rẩy tâử rây nưa
khóp bản.
Nâư đép pây rỏn nhảo, íp hoi.
Nà nẩy mì thắc tua, thắc tói.
Hâử đếch eng pây tẩy têm điêng.
Thuổn nhình sài, đếch ké sao chăm.
Tỏn au chả pây đăm nà ón.
Thỏi chả đăm pền thỏi lầng lầng.
Nà lẹng bấu mì phân hác nhứng.
Nà nặm bấu mì khúm hác đây.
Vọng cảnh sồm xâ ử quây tham sám.
Sồm tổng nà tâử bản đây lai.
Sồm bó (ngắm mỏ nước)
Cất chân thấy nước trong xanh.
Nước này uống xuống mát lành trong ta.
Cất tin khỏi khẩu thâng gằn bó.
Nhất khỏi sồm ăn bó nặn kin.
Gằn bó mì thánh quý hoa khai.
Thành bó nặm lây lai
ré ré.
Lồng vận tỉ hái họa xuân thu.
Gằn bó mì kim ngần
khẩu rảo.
Slao báo lồng rào nả bioóc khao.
Tứ thì nặm lây lai thu đông.
Kin lồng pác thâng gò mọi gần.
Rung tồng ăn tha vằn
nưa phia.
Tự nhiên hác đây rinh pền lẹo.
Túc nhình hoa khôn khéo vẻ vang
Lục sài hác thăng quan, tiến chức.
Tua ké rổng bách phúc xiên niền.
Kin lồng hác thông
giỏi mọi tàng.
Khuyên pây hâử bạn
mài dá đáp.
Sồm thổ công (Ngắm thổ địa)
Cất chân bước đến đầu làng.
Xin mừng bán thổ thành hoàng thiêng liêng.
Trên đường chân bước
lên mau.
Ban bường hoành cách thạch sơn.
Cậu thằn, văn hậu phú
cường đôi bên.
Nhất khỏi sồm thổ công thua bản.
Thổ công gần nẳng
quản đâư hương.
Thổ công chí táng mường cát quán.
Bẩu mì hâử oóc pác gằm lăng.
Lai tỉ bạn phạm xuân
mà cáp
Năng bản gần mà tặt chất chiêng.
Tứ thì ước tiên niền ước nhật.
Họ hàng ngòi chang bản gừn vằn.
Khuyên pây hâử bạn
mài dá đáp.
Giạ bản (Mừng làng)
Vaò làng tôi tạm mừng làng.
Mừng cho bác bá thành
hoàng xin qua.
Bây giờ mừng đến làng
nhà.
Cửa nhà cao ráo thật là sướng vui.
Cất tin khỏi khẩu thâng chang bản.
Bằng mèng mà rộp ngạn
bioóc phông.
Thuổn đếch ké, nhình
sài khôn khéo.
Đin nẩy phát sinh phường giỏi giang.
Giáp tin phia én nhạn
vọng lai.
Sồm ăn cẩu tâử nà
khéo léo.
Gần pây là gần tẻo sồm khua.
Thuổn tổng nà khẩu mùa têm rây
Sồm hàng bâư rẩy nà
tẻo đai.
Sồm cái bấu thâng cái theo khóp.
Sồm tàng quây cách thẳm sồm lồm.
Pửa tâừ te mừa thâng
đào sứ.
Rà mừa tềnh quan phái gằn tàng.
Rằm rửa au mào làng khảu túi.
Cất tin rà khẩn tới khau phia.
Mèng nộc roọng vọng
mà khắp tổng.
Giạ gần ké (Mừng ngươì già)
Cất chân bước tới trong nhà.
Xin mừng kính chúc ông bà bình yên.
Sống lâu như núi Thái
Sơn.
Sinh ra con cháu tinh khôn mọi nghề.
Nhất khỏi giạ tua ké chang rườn.
Gẳm nẩy khỏi mà thâng
đảy giạ.
Bấu mì lăng căm thỏa mà đai.
Tiếng than thuồn khóp mường tỉnh đảy.
Khỏi chúc hâử thân
đảy vinh hoa.
Lục lan đảy tiến giàu
pện mại.
Mọi gần đảy mại mại bình an.
Lục lan đảy thăng quan tiến chức.
Lục nhình đảy au thúc lầng lầng.
Hẩu gần ké sổng hâng
mại mại.
Khỏi xo giạ thâng nẩy là thôi.
Khuyên gằm thâng táng mường dá đáp.
Giạ lẩu ( mừng đám cưới)
Chọn được ngày ngoạt tiên thiên phúc.
Nhà người có lí dậu
bách niên.
Trước tôi mừng đào
cha đức mẹ.
Sau tôi mừng bạn
nghĩa anh em.
Mừng cho đêm ăn cưới hôm nay vẹn toàn.
Lặng lặng khỏi te giạ slon gằm.
Khuyên pây hâử bạn
gần giạ đuổi.
Nhất khỏi sồm đám
cưới gẳm này.
Gẳm nẩy khỏi mà thâng đảy giạ.
Chọn đảy vằn huôn hỉ hất tôi.
Thuổn pỉ noọng bác pả mà đo.
Vạ căn nẳng sồm khua huôn hỉ.
Xùa căn mà gẳm nẩy đảy tom.
Hăn nả thuổn mọi gần đếch ké.
Gần hăn gần tha nả
sồm khua.
Khuyên gằng thâng táng mường dá đáp.
Tiếp theo là những bài "lượn cam, lượn kẻ"
(lượn đố, lượn giải đáp)
Hát đối - đáp
Hỏi: Loài người gốc tích ở đâu. Mong anh hãy nói vài câu em
nhờ?
Đáp: Loài gốc tích phát sinh. Cũng là loài vượn biến thành
không sai.
Hỏi : Tàu gì đi lại trên sông. Mong anh hãy đáp cho lòng em
thông.?
Đáp: Tàu thủy đi lại trên sông. Như cá đi lại dưới sông hỡi
người.
Hỏi: Cái gì mà nhỏ li ti. Có tai không mắt cái gì hỡi anh?.
Đáp: Cải kim mà nhỏ li ti. Có tai không mắt thường khi em
dùng
Lảo tâừ mì nhập nhạn hâử nàng.
Lăng thặt re đâu đang ké rửa.
Răng thặt pền bâư slửa dà thân.
Kẻ: Điều ví tạo khêm mây hâử noọng.
khêm mây thặt nhặp nhọm hâử nàng.
Dặng thặt pền đâư đang ke slửa.
Dặng thặt pền bâư slửa dà thân.
Pỉ te gạ noọng gần hại chứ.
Pỉ te xam khẩn lồng
mai túc.
Lào tâừ tạo hết chúp dà thua.
Pi te xam khươi chua khươi hác.
Mì thương noọng hại gạ pỉ ngày.
Noọng nêu pỉ dẳng
liệp rèo noọng.
Kẻ: pi tẻ gạ thánh tâm đảo ngói.
Hoàng đế thặt kết phải dà đang.
Dẳng thặt pền tào khang mai trúc.
Hâử po tao hết chúp dà thua.
Pi gạ hâử khươi chúa thang tháng.
Gằm nẩy pỉ kẻ đảy đoạn thôi.
Gạ mừa hâử noọng gần dử bấu.
Bấu dử là kẻ mâứ pày sloong
Sau những bài
hát ấy, thường là những bài "tứ quý canh nông", những bài giáo nam
giáo nữ, những bài về sinh hoạt văn hoá, xã hội, những câu chuyện về các nhân
vật lịch sử của dân tộc cũng như của các dân tộc anh em, những thiên tình ca
như: Lương Sơn Bá - Chúc Anh Đài, Tống Trân - Cúc Hoa...
Tứ quý bioóc
Noọng te gạ rậy cá thiếu niên.
Đào hoa phông bươn
chiêng mì ý.
Bách hoa phông bươn nhỉ hôm hoa.
Bioóc mạ phông bươn
slam bươn nhi.
Bioóc coi phông bươn rí mùa nà.
Bươn ha mì bách hoa phông oóc.
Bươn hốc là bioóc lót phông đeng.
Thiên hạ gần ước niền ón ái.
Bươn chất mì bioc phải phông khao.
Bươn pét tiết hoa đào phông ón.
Bươn cẩu là bioóc mọn phông rường.
các mùa bioóc bươn nhỉ bươn ết.
Bioóc nọi tiếp khảu tiết mùa đông.
Lập tiết khẩu mừa thâng bươn lạp.
Khuyên mừa thâng táng mường goi liệp.
Tứ quý bươn (12 tháng)
Phia chuông
Khuyên pây hâử bạn á táng mường.
Mà te pây phia chuông nặm pế.
Gần thuồn gạ tỉ địa niền đây.
Gần ké gạ thàng quây
goi lặm.
Mà te pây Cao Bằng thạch tím.
Slong rà te pây thâng hâử pjót.
Gần tuồn gạ phia bjoóc phùi vui.
Gần vằn nẳng dú đai liệng roọng.
Mà te pây mừa tím chốn nàng tiên.
Trong một buổi hát lượn, phần "slương",
tức là hát "để bày tỏ tâm tình của mình đối với người yêu". Thật ra,
không phải lúc nào lượn hát với nhau là có thể yêu nhau, tiến tới xây dựng gia
đình. Tuy nhiên phải công nhận rằng đó là những tiếng hát tâm tình, là khúc
nhạc lòng của thanh niên nam nữ trong lứa tuổi đầy hứa hẹn và khao khát yêu
đương. Cho nên, không có gì đáng ngạc nhiên. Phần này toàn là những bài về tình
yêu nam nữ, thể hiện lòng mong muốn được yêu đương, mong có được mối tình chung
thuỷ. Biết bao nhiêu lời nguyện ước, thề thốt, thiết tha, tràn ngập lòng tin và
hy vọng được hát lên với tất cả tâm hồn say đắm của tuổi trẻ. Những bài lượn
này thường theo lối ứng khẩu, đối đáp tự do, tuỳ theo tình theo cảnh mà có
những lời, những câu cho thích.hợp:
Hát kết
Hát kết
1. Thân em như tấm lụa đào
Sao mà lại kết với người anh đây
Thân em đã có cửa nhà
Hôm nay đừng bỏ để mà kết duyên
2. Lòng anh cũng muốn bắc cầu
Ước gì em bỏ nhà giàu mà quay
Bây giờ ta kết long đong
Sau này thành nghĩa thành dòng không em.
3. mấy khi ta ngỏ cùng nhau
Bây giờ ta ngỏ để sau muôn đời
Chắc em đã có đủ đôi
4. nghĩa này muốn kết
chẳng quên
Bây giờ thấy mặt lại thêm thân nhiều
Nay anh tạm kết mấy điều với em
Em ơi đã có tình duyên lâu rồi.
5. Đôi ta nam bắc phương trời
Kết làm nhân nghĩa muôn đời chẳng phai
Hôm nay em kết với ai lúc này.
6. Thân em khéo nói khéo chào
Lòng anh cũng muốn vườn đào thấy xuân
Như là túc kết mai xuân
Gặp nhau tạm kết một lần thử xem
Tiếng đồn người khéo là em
Tiếng Kinh đã đủ lại thêm tiếng Tày.
7. Tình cờ nay gặp bạn tiên
Nay anh tạm kết xiên niên thuận hòa
Chắc em đã có cửa nhà từ lâu
Để cho anh đi ngẩn vào ngơ
Cho nên anh muốn kết duyên cùng nàng.
8. Từ xưa chưa kết đã yêu
Bây giờ thấy bạn có nhiều tình thương
Nhưng vì bạn ấy có đường lối đi
Anh là biết hội khi nay
Chẳng ai làm bạn giờ đây buồn rầu
Xin em hãy kết cùng anh đỡ buồn.
9.Chẳng yêu gần lại hóa xa
Có yêu đường xa cũng hóa gần
Đây em lo nghĩ muôn phần
Vì anh đã có nhân tình từ lâu.
10. Từ ngày mai túc cách quê
Kết nên lai vãng lại về ngày sau
Xin anh tạm bỏ đi mau
Em đây chẳng biết câu đầu câu đuôi.
11. Lòng em muốn kết thật thà
Sợ rằng anh nói gian tà mà thôi
Vì anh đã có đủ đôi
Cho nên vừa kết vừa vui hỡi chàng
12. Thân anh đừng bỏ đừng lìa
Trăm năm để kết cùng vè với nhau
Sợ ngày anh đã có trốn sâu
Mai ngày quên vứt bỏ lời chào cùng nhau
Lượn
Thương căn bằng như lời thật thá
Pỉ xo kết đuổi noọng á giờ này
Tuyên truyền rầu hất đây pây nả
Kết căn rà định khỏa hâng vằn
Nghịa sloong hây kết căn đảy bấu
Pỉ xo rắng vạ noọng táng nơi
Rụ gạ noọng đo tôi cụng gạ
Giờ nẩy kết vạ noọng á xiết xa
Định kết đuổi bạn mài bấu rời.
Chắc gạ noọng te định pền dừ
Pác phuối gò y như đảy bấu
Dú quây táng mà xẩư rộp căn
Bjoóc phông rậy xa hoa mà tím
Thiểu bạn bấu chắc tím dứ tâừ
Tả re bjoóc cắt bấu táng mại
Chắc định pền gằm phuối bấu nò
Nọng chay mạy tín co tín mác
Tọ thin lằn phja lác rụ đây
Kết đuổi noọng tàng quây bấu rởi..
Kết căn pền gằm phuối bấu nò
Pền gằm phuối bấu lo rừ á
Tọ nhằng re thiên hạ vặn mà
Nọng kết vạ đường xa đại lộ
Đảy phúc rà đảy ngọ rộp căn
Pỉ kết đuổi noọng gần
mong dá
Sau một đêm hát giao duyên đến ngày mới họ phải chia
tay.
Hát phjạc (chia tay)
1. Bình minh đã hiện lên rồi
Giờ đây xa cách bạn người tình thương
Anh đi buồn bực bên đường
Chúc em ở lại mọi phương tốt nhiều
Phút giây tạm biệt cùng nàng
Mong sao ghi lại lời nàng từ đây.
2. Phương đông lấp lánh sao mai
Tình này nhớ mãi chẳng phai bao giờ
Biệt li tình chẳng bơ vơ
Anh lìa ghi nhớ ngày giờ tháng năm.
3. Phương đông sắp hiện kim ô
Cách em lại vọng ngẩn ngơ trừng nào
Em về lại nhớ trốn cao
Anh đây thơ thẩn đường vào được không.
4. Anh về trăm nhớ nghìn thương
Tin nàng có gửi tấm lòng sắc son
5. Mùa xuân hoa nở đã về
Hết xuân ong bướm về quê thỏa buồn
Hỡi người hãy nói lời thương
Mặc dù xa cách vấn vương vẫn chờ
6. Chim buồn chim đậu cành cây
Nguyệt buồn nguyệt lặn về tây nơi nào
Buồn trông đất thấp trời cao
Sông ngòi lấp lánh giao mai chưa mờ
Buồn trong mỗi lúc
trăng mờ
Bùi ngùi phảng phất ngẩn ngơ bên đường.
7. Chúc em mạnh khỏe về nhà
Chung tay sản xuất tăng gia được nhiều
Cho mùa thắng lợi tình ta mới bền
Chúc em mạnh khỏe luôn luôn
Chăm hoa cho tốt cho thơm cho nhiều
Chúc em mạnh khỏe về nhà
Tăng thêm năng lực tăng thêm tinh thần
8. Bây giờ cách biệt chia li
Bỏ anh khác ở còn gì là vui
Lúc buồn tự nghĩ vẩn vơ
Sao anh kết được như lời tình thương
9. Chia li anh đã về nhà
Đường xa cách thẳm đó là biết bao
Chia lòng vẫn ồn ào bơ vơ
Chia li tờ lúc bây giờ
Em đây nhớ mãi không giờ nào quên
Em đây rất nhớ liên miên
Bao giờ đến chết mới quên lòng chàng
Không thì vẫn gửi thư sang
Sợ anh công tác xa làng xa quê
Không biết địa chỉ gửi đi
Một là không biết họ gì cùng tên
Mong anh nói rõ cho em lúc này
Rồi thì ta sẽ cùng nhau
Để cho bưu điện mỗi ngày chuyển thư.
10. Bây giờ ta đã lìa nhau
Nay em khác nghĩ mọi câu thêm buồn
Ngày mưa ngày nắng em thường
Làm sao kết được nhân tình thành đôi.
Lượn
Nhất khỏi giạ tua ké chang rườn
Giờ nẩy khỏi táng mường te phjạc
Rắng thuổn tằng chủ bác chang rườn
Gẳm nẩy khỏi khẩu mà hội hát
Lỏ phjết lòng chủ bác chang rườn
So rắng các noọng mài chang bản
Ngòi gằm tâừ bấu ngám bỏ pây
Khỏi là gần tàng quây mà nay
Gằm phuối ngày bấu pjót khôn ngoan
Rắng thuổn tằng chang bản mọi gần
Đâư thân khỏi là gần dú lạ tàng quây
Rắng thuổn tằng mọi gần ón ké
Mọi gần đảy mạnh khỏe bình an
Rắng gằm mừa noọng á dá toan
Xo rắng noọng táng tàng goi dú.
Đảy nhìn tiếng cáy đông khăn mản
Pửa nẩy cáy rườn sảng cụng khăn
Cáy khăn như roong cần tẻ phjạc
Phjạc căn nặm tha lác như phjân
Vừa càm mừa vừa thân ngoạc tẻo
Giờ nẩy mốc rẩy heó
như tơ
Noộng té hác càm mừa cần toọc
Ý như noọng phjạc bjoóc đuổi xuân
Mèng bjoóc nhằng rộp căn pi nả
Cạ mừa cằm pỉ cá hại slương
Khuyên mừa thâng táng mường dá tả.
Pỉ rắng noọng sloong gằm te phjạc
Bặng như mèng kin biocs tó co
Pỉ phjạc noọng pỉ mừa buồn rầu
Rưởng hết nhi lao bấu phèn tàng
Én bắc là nhạn nam khỏi chảng
Én te mừa nưa ngan rèo lồm
Nhạn goi dú pùi phương đuổi bạn
Vằn quẻng rà goi thoảng chứ thâng
Khuyên gằm pây noọng gần goi dú
Giờ nẩy nặm rắng pia te phjạc
Phjạc no ọng năm tha loác như phân
Giờ nẩy phjạc noọng gần buồn bực
Bân chắc tàng mai chúc kết tôi
Một mình dú lẻ loi bức đát
Tón kin buồn tặt pát xảng bâm
Rắng mừa noọng mai xuân goi chứ.
Chặng cuối cùng của cuộc hát
lượn thường gồm những bài nhắn nhủ, hò hẹn. Hát lượn thâu đêm đến lúc canh tàn,
trước phút chia tay với một tình cảm lưu luyến, khách hát những bài từ tạ. Buồn
rầu nhớ khách, thương người trai làng (hoặc gái bản) bằng những câu luyến mến,
thiết tha tiễn bạn, trao vật kỉ niệm để ghi nhớ buổi trúc mai sum họp, với
những lời hẹn ước một cuộc tái ngộ mai sau.
Mịch Nông – Lâm Đồng ngày 15/6/2014
Bài liên quan
Comments[ 0 ]
Đăng nhận xét